Tờ báo điện tử của CIA

- Trích The Wall Street Journal; New York -

Cơ quan tình báo Hoa Kỳ hàng ngày dịch ra tiếng Anh và đăng tải hàng nghìn bài viết từ các báo cũng như các blog nổi tiếng từ khắp nơi trên thế giới.

Giả sử sau khi cách mạng Ai Cập thành công, bạn muốn biết báo chí Ai Cập sau khi thoát được kiểm duyệt viết những gì, nhưng bạn lại không biết tiếng Ả-rập. Nếu bạn rơi vào trường hợp này, có thể bạn sẽ quan tâm tới trang World News Connection (WNC). Đây là trang tin có khối lượng nội dung đồ sộ nhất nước Mỹ, nhưng nghịch lý là rất ít người biết tới nó. Thông qua WNC, bạn có thể đọc bằng tiếng Anh nội dung của 1750 nguồn tin khác nhau (báo viết, chương trình truyền hình, chương trình radio, blog vv.) từ 130 quốc gia. Việc dịch thuật được thực hiện bởi các dịch giả thực thụ chứ không phải là dịch máy. Chi phí để duy trì một trang thông tin như vậy phải là vô cùng lớn, nhưng ngân sách để hoạt động WNC là tối mật vì nó nằm trong nguồn ngân sách của CIA.

John Hounsell được giao nhiệm vụ kinh doanh khối lượng thông tin này tới công chúng. Anh là việc ở Virginia, trong một cục thuộc bộ Thương mại Hoa Kỳ có nguồn kinh phí tự trang trải thông qua việc kinh doanh những mảng thông tin mà các cơ quan của chính phủ Hoa Kỳ đã thu thập. Bộ Thương mại Hoa Kỳ xem xét xem trong các báo cáo của CIA có tin gì có thể bán lại cho công chúng thông qua mạng WNC.

Bộ Thương mại tiếp nhận nguồn tin miễn phí từ phía CIA nhưng kết quả kinh doanh của WNC vẫn còn khá tệ: với doanh thu năm ngoái vào khoảng 500.000 USD cho 2.5 triệu lượt đọc. Nhưng John Hounsell đang hy vọng tình hình sẽ có những biến chuyển mới, khi WNC vừa ký liên doanh với ProQuest, một công cụ tìm kiếm cho phép hàng ngàn mạng máy tính ở các thư viện và doanh nghiệp có thể truy cập vào WNC. (Hiện nay, với các cá nhân, phí truy cập vào World News Connection mỗi năm là vào khoảng 300 USD hay 4 dollar cho mỗi lần sử dụng dịch vụ).

Nguồn thông tin của WNC do trung tâm Open Source Center (OSC) thuộc CIA sản xuất. Trang tin của OSC là tuyệt mật nhưng John Hounsell đã cho tôi thấy qua màn hình máy tính của anh nó trông như thế nào. Ở đấy tôi thấy các kênh truyền hình nước ngoài có phụ đề tiếng Anh được phát trên streaming vv.

Cách duy nhất để tiếp cận nguồn thông tin của OSC sản xuất là thông qua WNC. Hàng tháng CIA chuyển cho WNC 40.OOO bài viết mà họ không cho là tuyệt mật. Chúng tôi không biết CIA giữ lại gì cho mình và cái gì được phép chuyển qua WNC.

Nhưng ta tự hỏi tại sao WNC lại thu phí. Câu trả lời là họ dùng số tiền này để trả tiền tác quyền. Nếu CIA không trả đồng nào với nội dung họ dịch rồi gửi đi các cơ quan chính phủ Hoa Kỳ, thì WNC khi muốn kinh doanh những nội dung này phải trả tiền bản quyền cho các tác giả. John Hounsell đã học câu "có ai nói được tiếng Anh không" bằng nhiều thứ tiếng và hàng ngày giành nhiều thời gian viết mail cho các đối tác xem họ có đồng ý phát hành tin tại WNC hay không. Nếu các nguồn tin từ chối, WNC phải gỡ bỏ thông tin.

Nhưng cũng có một ngoại lệ, WNC không bao giờ trả tiền cho các "kẻ thù của nước Mỹ". Ví dụ như để có thể tiếp tục đăng tải bài phát biểu mới nhất của Kahdafi, Hohn Hounsell đã không ghi tên tác giả.

Barry Newman

Link:

• http://wnc.fedworld.gov