Công ty của Mark Zuckerberg hiện nay đang được định giá vào khoảng 50 tỉ USD. Nhưng với nhiều chuyên gia, con số này được tính toán dựa trên những giá trị không xác thực.
Thời gian gần đây, Facebook liên tục được nhắc đến trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Câu chuyện về sự thành lập của hãng là chủ đề của bộ phim The Social Network, mà theo tin hành lang là một trong những ứng cử viên sáng giá của giải Oscar năm nay. Người sáng lập ra mạng xã hội này, Mark Zuckerberg, vừa được tạp chí Time bầu chọn là nhân vật của năm 2010. Còn bây giờ, nhờ vào khoản đầu tư thêm 500 triệu USD của ngân hàng Goldman Sachs và công ty Nga Digital Sky Technologies, Facebook được định giá có tổng giá trị vào khoảng 50 tỉ USD. Nhưng liệu đây có phải là con số thực tế ?
Nếu đánh giá trên là chính xác, thì tổng giá trị của Facebook đã vượt qua cả Yahoo!, eBay và Time Warner, và đang tiến gần đến giá trị của hai gã khổng lồ Amazon và Google. Nhưng dựa vào đâu mà người ta đưa ra con số này? Nhiều chuyên gia vầ truyền thông đánh giá Facebook hiện có thể sánh ngang với Disney, đang được định giá ở mức 70 tỉ dollar. Nhưng nếu Disney sở hữu những tài sản thật, xác định được giá trị rõ ràng như : các công viên giải trí, các khách sạn, các du thuyền, các nhân vật hoạt hình nổi tiếng mà hãng sử dụng để sản xuất vô vàn sản phẩm ăn theo, cho đến lợi nhuận thu được từ quyền khai thác kho tàng phim khổng lồ đã được sản xuất từ nhiều thập kỷ nay của mình.
Về phía Facebook, nó đang sở hữu một mạng xã hội ảo, mà theo đánh giá của tạp trí Time, đang kết nối một phần mười hai tổng dân số toàn cầu. Nhưng chính vì vậy, mà như tờ The Wall Street Journal nhấn mạnh, số tiền để Facebook duy trì cơ sở dữ liệu của mình là vô cùng lớn (hiện nay vào khoảng 700 triệu USD hàng năm, chỉ dành riêng cho hai cơ sở xử lý dữ liệu), còn tổng thu nhập của hãng thì chưa bao giờ được công bố. Vậy, khi một nhà đầu tư mua cổ phiếu của Facebook, anh ta đang đầu tư vào cái gì?
Nếu đánh giá trên là chính xác, thì tổng giá trị của Facebook đã vượt qua cả Yahoo!, eBay và Time Warner, và đang tiến gần đến giá trị của hai gã khổng lồ Amazon và Google. Nhưng dựa vào đâu mà người ta đưa ra con số này? Nhiều chuyên gia vầ truyền thông đánh giá Facebook hiện có thể sánh ngang với Disney, đang được định giá ở mức 70 tỉ dollar. Nhưng nếu Disney sở hữu những tài sản thật, xác định được giá trị rõ ràng như : các công viên giải trí, các khách sạn, các du thuyền, các nhân vật hoạt hình nổi tiếng mà hãng sử dụng để sản xuất vô vàn sản phẩm ăn theo, cho đến lợi nhuận thu được từ quyền khai thác kho tàng phim khổng lồ đã được sản xuất từ nhiều thập kỷ nay của mình.
Về phía Facebook, nó đang sở hữu một mạng xã hội ảo, mà theo đánh giá của tạp trí Time, đang kết nối một phần mười hai tổng dân số toàn cầu. Nhưng chính vì vậy, mà như tờ The Wall Street Journal nhấn mạnh, số tiền để Facebook duy trì cơ sở dữ liệu của mình là vô cùng lớn (hiện nay vào khoảng 700 triệu USD hàng năm, chỉ dành riêng cho hai cơ sở xử lý dữ liệu), còn tổng thu nhập của hãng thì chưa bao giờ được công bố. Vậy, khi một nhà đầu tư mua cổ phiếu của Facebook, anh ta đang đầu tư vào cái gì?
Sự phát triển nhanh đến chóng mặt của hai mạng xã hội Facebook và Twitter khiến người ta nhớ lại cách đây 15 năm, trước khi xảy ra “bong bóng Internet” bị nổ. Khi đó, nhiều nhà đầu tư có tầm nhìn đã nhìn ra tiềm năng khổng lồ của Internet. Trong thời gian đó, một lượng công ty lớn cung cấp dịch vụ trực tuyến đã được hình thành từ các nhà đầu tư đổ xô dồn tiền cho lĩnh vực này.
Một số đã thành công, như Google và Amazon, đã phát triển được một thương hiệu và một nền tảng tài chính vững chắc. Nhưng đa số còn lại – như GeoCities, Freeinternet.com hay theGlobe.com – thì thấy giá trị của họ bị nhanh chóng chia xuống nhiều lần sau khi thấy sự phát triển nhanh chóng của lượng người dùng không tỉ lệ thuận với lợi nhuận thu về được. Những nhà đầu tư bán cổ phiếu của mình trước khi bong bóng vỡ đã làm giàu, những người còn lại đã mất tất. Vậy thì tổng giá trị thực của mạng lưới mà Facebook đang sở hữu là bao nhiêu? Dù không ai bàn cãi về tiềm năng khổng lồ của nó.
Khi một lượng người lớn như vậy cùng trao đổi với nhau những thông tin cá nhân trên một trang mạng, nó sẽ là một không gian hoàn hảo để thu thập thông tin giúp các quảng cáo trực tuyến có thể nhắm đúng các đối tượng tiềm năng của mình. Nhưng liệu toàn bộ người sử dụng Facebook đều chấp nhận và đồng thuận với điều này, khi thông tin cá nhân của họ chia sẻ với người thân bị đem ra sử dụng và phân tích với mục đích kinh doanh. Đã có nhiều đơn kiện Facebook vi phạm quyền tự do cá nhân. Tháng 12 vừa rồi, Tổ chức Federal Trade Commission [Tổ chức bảo về quyền lợi người tiêu dùng Hoa Kỳ] đã đề nghị một dự luật, theo đó cho phép người sử dụng Facebook có thể chặn các hãng quảng cáo tiếp cận đến các thông tin cá nhân về các chủ đề mà họ quan tâm. Nếu điều này được áp dụng và đa phần người dùng Facebook sử dụng nó, thu nhập từ việc bán quảng cáo của Facebook [nguồn thi chính của nó] sẽ sụt giảm đáng kể.
Việc Goldman Sachs đầu tư vào Facebook hiện là một nước cờ có lợi cho cả hai. Thứ nhất, nó giúp Facebook lùi ngày phải niêm yết trên thị trường chứng khoán của mình. Điều này có nghĩa là, tạm thời, công ty chưa bị bắt buộc phải có báo cáo tài chính thường kỳ. Về phần Goldman Sachs, nó sẽ là đối tác được ưu tiên để điều hành việc vụ niêm yết này, dự kiến diễn ra vào năm 2012.
Người ta cũng hy vọng rằng việc Goldman Sachs bơm tiền vào Facebook không phải để thổi phồng giá trị thật của nó, trước khi bán nhanh lượng cổ phiếu mà họ đang nắm giữ để kiếm một khoản lời nhanh chóng.
Một số đã thành công, như Google và Amazon, đã phát triển được một thương hiệu và một nền tảng tài chính vững chắc. Nhưng đa số còn lại – như GeoCities, Freeinternet.com hay theGlobe.com – thì thấy giá trị của họ bị nhanh chóng chia xuống nhiều lần sau khi thấy sự phát triển nhanh chóng của lượng người dùng không tỉ lệ thuận với lợi nhuận thu về được. Những nhà đầu tư bán cổ phiếu của mình trước khi bong bóng vỡ đã làm giàu, những người còn lại đã mất tất. Vậy thì tổng giá trị thực của mạng lưới mà Facebook đang sở hữu là bao nhiêu? Dù không ai bàn cãi về tiềm năng khổng lồ của nó.
Khi một lượng người lớn như vậy cùng trao đổi với nhau những thông tin cá nhân trên một trang mạng, nó sẽ là một không gian hoàn hảo để thu thập thông tin giúp các quảng cáo trực tuyến có thể nhắm đúng các đối tượng tiềm năng của mình. Nhưng liệu toàn bộ người sử dụng Facebook đều chấp nhận và đồng thuận với điều này, khi thông tin cá nhân của họ chia sẻ với người thân bị đem ra sử dụng và phân tích với mục đích kinh doanh. Đã có nhiều đơn kiện Facebook vi phạm quyền tự do cá nhân. Tháng 12 vừa rồi, Tổ chức Federal Trade Commission [Tổ chức bảo về quyền lợi người tiêu dùng Hoa Kỳ] đã đề nghị một dự luật, theo đó cho phép người sử dụng Facebook có thể chặn các hãng quảng cáo tiếp cận đến các thông tin cá nhân về các chủ đề mà họ quan tâm. Nếu điều này được áp dụng và đa phần người dùng Facebook sử dụng nó, thu nhập từ việc bán quảng cáo của Facebook [nguồn thi chính của nó] sẽ sụt giảm đáng kể.
Việc Goldman Sachs đầu tư vào Facebook hiện là một nước cờ có lợi cho cả hai. Thứ nhất, nó giúp Facebook lùi ngày phải niêm yết trên thị trường chứng khoán của mình. Điều này có nghĩa là, tạm thời, công ty chưa bị bắt buộc phải có báo cáo tài chính thường kỳ. Về phần Goldman Sachs, nó sẽ là đối tác được ưu tiên để điều hành việc vụ niêm yết này, dự kiến diễn ra vào năm 2012.
Người ta cũng hy vọng rằng việc Goldman Sachs bơm tiền vào Facebook không phải để thổi phồng giá trị thật của nó, trước khi bán nhanh lượng cổ phiếu mà họ đang nắm giữ để kiếm một khoản lời nhanh chóng.
Lauren Bloom
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét